मधुमेह गोड आजाराचं कडवट सत्य – एक मानवी गोष्ट diabetes

diabetes symptoms

आज आपल्यापैकी अनेक जण मधुमेह या आजाराने ग्रासले गेले आहेत. कुणाच्या आईला आहे, कुणाच्या वडिलांना, कुणी स्वतः झगडतोय… पण हा मधुमेह म्हणजे नक्की काय?

मधुमेह म्हणजे काय?

सोप्या भाषेत सांगायचं झालं तर मधुमेह म्हणजे आपल्या शरीरात साखर (ग्लुकोज) नीट वापरता न येणं. ही साखर आपल्याला ऊर्जा देण्यासाठी खूप महत्वाची असते. पण हीच जर साखर रक्तात जास्त प्रमाणात राहिली, तर ती हळूहळू शरीराला अपाय करायला लागते.

diabetes

कशामुळे होतो मधुमेह?

हे खूप जणांना वाटतं की गोड खाल्लं म्हणून मधुमेह होतो – पण ते पूर्ण खरं नाही. यामागे अनेक गोष्टी असतात:

1. वंशपरंपरा (Genetics) – आई-बाबांना असल्यास मुलांमध्ये शक्यता जास्त.

2. खाण्यापिण्याची सवय – सतत जंक फूड, गोड पदार्थ, तेलकट जेवण.

3. शारीरिक हालचालींचा अभाव – दिवसभर खुर्चीवर बसून राहणं.

4. तणाव आणि झोपेचा अभाव – सतत तणावात राहणं, नीट झोप न होणं.

5. लठ्ठपणा – वजन जास्त असेल तर शरीर इन्सुलिनला प्रतिसाद देत नाही.

मधुमेहाचे प्रकार

1. 1. टाइप 1 मधुमेह – लहानपणी होतो, शरीर इन्सुलिन बनवत नाही.

   2. टाइप 2 मधुमेह – मोठेपणी होतो, शरीर इन्सुलिन बनवतं पण ते काम करत नाही.

   3. गर्भावस्थेतील मधुमेह – प्रेग्नंसीदरम्यान होतो.

मधुमेह गोड आजाराचं कडवट सत्य – एक मानवी गोष्ट diabetes

लक्षणं कोणती?

• • • सतत तहान लागणे

    • वारंवार लघवी होणे

    • थकवा जाणवणे

    • वजन अचानक कमी होणे

    • जखमा हळू भरून येणे

    • डोळ्यांची दृष्टि कमी होणे

काय काळजी घ्यावी?

diabetes

1. खाणं-पिणं सांभाळा

• साखर, गोड पदार्थ कमी करा.

• रेशांश-rich (fiber-rich) अन्न खा – जसे की ज्वारी, नाचणी, भाज्या, डाळी.

• थोडं-थोडं पण वेळेवर खा.

• फळं खा – पण प्रमाणात. (सफरचंद, संत्रं, डाळिंब हे बेस्ट)

2. व्यायाम अनिवार्य आहे

• रोज कमीत कमी 30 मिनिटं चालणं.

• योगासनं, प्राणायाम खूप फायदेशीर.

3. मनःशांती जपा

• तणाव कमी करा.

• मेडिटेशन, ध्यान यांचा सराव करा.

• झोप पूर्ण घ्या.

4. औषधं वेळेवर घ्या

• डॉक्टरांनी दिलेल्या गोळ्या, इन्सुलिन वेळेवर घ्या.

• स्वतः औषधं बंद करू नका.

5. नियमित तपासण्या

मधुमेह गोड आजाराचं कडवट सत्य – एक मानवी गोष्ट diabetes

• • • • रक्तातील साखरेची पातळी तपासा.

      • HbA1c टेस्ट दर 3 महिन्यांनी करा.

मधुमेह असला तरीही आयुष्य सुंदर असू शकतं!

diabetes

हो! मधुमेहावर नियंत्रण ठेवता येतं. तो बरा होत नाही, पण तुम्ही नीट काळजी घेतली तर तो तुमचं आयुष्य खाऊ शकत नाही. फक्त सवयी बदला, शरीराशी मैत्री करा आणि स्वतःकडे लक्ष द्या.

एक छोटी गोष्ट…

एक वयस्कर आजोबा रोज संध्याकाळी पार्कमध्ये चालायला यायचे. एक दिवस मी त्यांना विचारलं, “आजोबा, तुमचं साखर कसं नियंत्रणात आहे?”
ते हसून म्हणाले, “बाळा, मी साखरेला कंट्रोल करत नाही, मी स्वतःला नियंत्रित करतो. ती आपोआप कंट्रोलमध्ये राहते.”

मधुमेहावर घरगुती उपाय 

घरी करता येणारे उपाय (Home Remedies)

1. मेथीचे दाणे (Fenugreek Seeds)

   • रात्री एक चमचा मेथी पाण्यात भिजवा, सकाळी ते पाणी प्या आणि दाणे खा.

   • यात नैसर्गिक रक्तातील साखर कमी करणारे घटक असतात.

2. कडूनिंबाची पानं (Neem Leaves)

   • रोज सकाळी 4-5 कडूनिंबाची कोवळी पानं चावून खा.

   • नैसर्गिक डिटॉक्स म्हणून काम करतं.

3. जांभूळ (Jamun)

   • हंगामात रोज जांभूळ खा, इतर वेळेस जांभूळ बीजाचं चूर्ण (powder) वापरा.

   • जांभूळ मधुमेहासाठी अमृतासारखं आहे.

4. कारल्याचा रस (Bitter Gourd Juice)

   • आठवड्यातून 2-3 वेळा कारल्याचा ताजा रस प्या.

   • थोडा कडवट असतो, पण फायदा जबरदस्त.

5. कडधान्ये, नाचणी, आणि भाजीपाला

   • रोजच्या जेवणात मूग, चवळी, भोपळा, दोडका, पालक यांचा समावेश करा.

सोपं डाएट प्लॅन – खास मधुमेहींसाठी

मधुमेह गोड आजाराचं कडवट सत्य – एक मानवी गोष्ट diabetes

diabetes